India
ओडीओपी

महाराष्ट्र राज्याच्या जिल्ह्यांमधल्या वैविध्यपूर्ण क्षमतांचा उपयोग करणे, स्थानिक उद्योजकता आणि नवनिर्मितीला हातभार लावणे, सांस्कृतिक वारशाचे जतन करणे तसेच शाश्वत आणि सर्वसमावेशक विकास साध्य करणे, हे महाराष्ट्र राज्य शासनाच्या ‘एक जिल्हा – एक उत्पादन’ उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. या उपक्रमांतर्गत राज्याने ३६ जिल्ह्यांमधली (प्रत्येक जिल्ह्यातून दोन उत्पादने) ७२ उत्पादने निश्चित केली आहेत. उत्पादनाचा सर्वदूर विस्तार करून, स्थानिक उद्योगांना सहाय्य करून, परदेशी ग्राहकांपर्यंत पोहोचून आणि ‘आत्मनिर्भर भारत’ मोहिमेत योगदान देऊन या उपक्रमाचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य प्रयत्नशील आहे.

“महाराष्ट्राला जोडूया जगाशी”


वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

भारतातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये संतुलित प्रादेशिक विकासाला चालना देणे हे ओडीओपी म्हणजेच ‘एक जिल्हा एक उत्पादन’ उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. या कार्यक्रमांतर्गत प्रत्येक जिल्हा आपल्या क्षेत्रातील वैशिष्ट्य असणाऱ्या किमान एका उत्पादनाची निवड करतो, ब्रँडींग करतो आणि त्याला प्रोत्साहन देतो.

स्थानिक स्रोतांचा वापर करून आणि रोजगाराच्या संधी निर्माण करून समग्र सामाजिक-आर्थिक वाढीला हातभार लावणे हे या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे

प्रामुख्याने कृषी आणि अभियांत्रिकी/उत्पादन क्षेत्रातील प्रत्येकी एक उत्पादन सामावून घेण्याच्या दृष्टीने या उपक्रमांतर्गत प्रत्येक जिल्ह्यातील दोन उत्पादने सूचीबद्ध करण्यात आली आहेत.

या कार्यक्रमाबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी आणि कार्यक्रमाचे लाभ मिळविण्यासाठी तुम्ही तुमच्या संबंधित जिल्ह्यातील जिल्हा नोडल अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधू शकता.

हो, याबद्दल अधिक माहितीसाठी कृपया या संकेतस्थळावरील कार्यक्रम आणि प्रदर्शन भागाला भेट द्या, किंवा जिल्हा नोडल अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधा.

  • भारतामधून निर्यात सुरू करण्यासाठीचे टप्पे जाणून घेण्यासाठी कृपया पुढील लिंकवर क्लिक करा https://www.youtube.com/watch?v=y0mSoxNL4Vg
  • उद्योगाची स्थापना: अर्जदाराने आपल्या कंपनीसाठी आकर्षक लोगो आणि नावाची निवड करावी.
  • बँक खाते उघडा: पॅन क्रमांक प्राप्त केल्यानंतर अधिकृत विक्रेता श्रेणी 1 / एक्सपोर्ट इम्पोर्ट बँक ऑफ इंडिया (EXIM) अंतर्गत सूचीबद्ध बँकांमध्ये बँक खाते उघडण्यासाठी अर्ज करा, या बँका परदेशी उद्योगांसोबत व्यवहार करण्यास आणि सहाय्य करण्यास पात्र आहेत.
  • आयईसी क्रमांक प्राप्त करा: भारतात आयात करण्यासाठी किंवा निर्यात करण्यासाठी उद्योग संस्थेला आयात आणि निर्यात संकेतांक प्राप्त करावा लागतो. आयात आणि निर्यात कोड हा आयईसी क्रमांक म्हणून ओळखला जातो. हा आयईसी अर्थात आयात आणि निर्यात संकेतांक विदेश व्यापार महासंचालनालयातर्फे (DGFT) जारी केला जातो. आयईसी हा दहा अंकी विशिष्ट क्रमांक आहे.
  • आरसीएमसी (नोंदणीसह सदस्यता प्रमाणपत्र) प्राप्त करणे: नोंदणीसह-सदस्यता प्रमाणपत्र – आरसीएमसी हे भारत सरकारने प्राधिकृत केलेल्या निर्यात प्रोत्साहन परिषदेकडे नोंदणी केलेल्या उत्पादनांसंदर्भात व्यवहार करणाऱ्या निर्यातदाराला प्रमाणित करणारे प्रमाणपत्र आहे.
  • आयईसी आणि आरसीएमसी प्राप्त केल्यानंतर भारतात आयात-निर्यात व्यवसाय सुरू करता येतो.
  • बीटूबी पोर्टल, वेब ब्राउझिंग (परदेशी बाजारात आयातदार शोधण्यासाठी), व्यापार मेळ्यांमध्ये सहभाग, खरेदीदार-विक्रेता बैठका, प्रदर्शने अशा विविध स्त्रोतांचा वापर करून खरेदीदार ओळखता येतील. या पारंपारिक आणि लोकप्रिय पद्धतींबरोबरच, निर्यात प्रोत्साहन परिषद (ईपीसी), परदेशातील भारतीय मोहिमा, परदेशी वाणिज्य मंडळे तसेच मित्र आणि कुटुंब यांच्या सहाय्यानेही खरेदीदारांपर्यंत पोहोचता येईल.
  • परदेशी बाजारपेठेतील खरेदीदारांशी संपर्क साधण्यासाठी कंपन्यांना इतर पद्धतींचाही शोध घेता येईल. व्यापार संघटना, परिषदा आणि बिगर-शासकीय संस्थांचे सदस्य बनणे (सदस्यता मिळवणे) अशा इतर पद्धती असू शकतात. आणखी संधींचा शोध घेण्यासाठी सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग – एमएसएमई भारतीय दूतावासाशी देखील संपर्क साधू शकतात.
  • सर्व प्रकारची निर्यात ही आंतरराज्य पुरवठा मानली जाते.
  • वस्तू आणि सेवांच्या निर्यातीला शून्य दर पुरवठा मानले जाते.
  • निर्यातदाराला कर न भरता बाँड/लेटर ऑफ अंडरटेकिंग अंतर्गत निर्यात करण्याचा आणि इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) चा परतावा मागण्याचा, किंवा निर्यातीच्या वेळी इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) वापरून किंवा रोख स्वरूपात एकात्मिक वस्तू आणि सेवा कर (IGST) भरण्याचा, आणि भरलेल्या IGST चा परतावा मागण्याचा पर्याय उपलब्ध आहे.
  • बिल ऑफ लॅडिंग / एअरवे बिल
  • व्यावसायिक इनव्हॉइस कम पॅकिंग लिस्ट
  • शिपिंग बिल
  • अतिरिक्त कागदपत्रे: निर्यात आणि आयातीच्या विशिष्ट वस्तूंसाठी ना-हरकत प्रमाणपत्र/परवाना किंवा फायटोसॅनिटरी प्रमाणपत्र, आरोग्य प्रमाणपत्र, औषध परवाना अशी इतर कोणतीही कागदपत्रे.
  • अनिवार्य गुणवत्ता नियंत्रण आणि तपासणी हा निर्यात करायच्या उत्पादनांबद्दलचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे. त्यासाठी निर्यात (गुणवत्ता नियंत्रण आणि तपासणी) कायदा, १९६३ च्या कलम ३ अंतर्गत भारत सरकारने निर्यात तपासणी परिषदेची (EIC) स्थापन केली आहे.
  • निर्यातीसाठी सूचक गुणवत्ता मानके:
    • एसआय मानक
    • अ‍ॅगमार्क मानक
    • आयएसओ 9000 मानक
    • बीआयएस हॉलमार्क
    • भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानके प्राधिकरण (FSSAI):
    • राष्ट्रीय रासायनिक प्रयोगशाळा (NCL)
    • राष्ट्रीय चाचणी आणि अंशशोधन प्रयोगशाळांसाठी मान्यता मंडळ (NABL)
  • निर्यात करणाऱ्या एककांना आयात किंवा देशांतर्गत स्रोतांद्वारे कच्चा माल किंवा भांडवली वस्तू शुल्कमुक्त खरेदी करण्याची परवानगी आहे.
  • निर्यात करणारी एकके जीएसटी’च्या प्रतिपूर्तीसाठी पात्र आहेत.
  • निर्यात करणारी एकके देशांतर्गत तेल कंपन्यांकडून खरेदी केलेल्या इंधनांवर भरलेल्या शुल्काच्या प्रतिपूर्तीसाठी पात्र आहेत.
  • निर्यात करणारी एकके वस्तू आणि सेवांवर इनपुट कर क्रेडिटचा दावा करण्यास आणि त्याचा परतावा प्राप्त करण्यास पात्र आहेत.
  • जलदगती मंजुरी सुविधा.
  • एसएसआय क्षेत्रासाठी राखीव असलेल्या वस्तूंच्या उत्पादनासाठी औद्योगिक परवान्यापासून सूट.
  • भारताचे परराष्ट्र व्यापार धोरण हे धोरणाची मूलभूत चौकट आणि, निर्यात तसेच व्यापाराला चालना देण्यासाठीचे धोरण प्रदान करते. बदलत्या देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय परिस्थितीशी जुळवून घेण्यासाठी वेळोवेळी त्याचा आढावा घेतला जातो.
  • सध्याचे परराष्ट्र व्यापार धोरण (२०१५-२०) विद्यमान बाजारपेठा आणि उत्पादनांमध्ये भारताचा बाजारपेठेतील सहभाग सुधारण्यावर तसेच नवीन उत्पादने आणि नवीन बाजारपेठांचा शोध घेण्यावर लक्ष केंद्रित करणारे आहे.
  • भारताचे परराष्ट्र व्यापार धोरण निर्यातदारांना वस्तू आणि सेवा कराचे लाभ मिळविण्यास मदत करणे, निर्यात उपक्रमांचे बारकाईने निरीक्षण करणे, सीमेपलिकडचा उद्योग सुलभ करणे, भारताच्या कृषी- आधारित निर्यातीतून उत्पन्न वाढवणे तसेच सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग आणि कामगार-केंद्रित क्षेत्रांमधून निर्यातीला प्रोत्साहन देणे या गोष्टी विचारात घेते.
  • सीमा शुल्क म्हणजे आंतरराष्ट्रीय सीमा ओलांडून माल वाहतूक करताना त्यावर लादलेला कर.
  • सीमा शुल्क आकारण्यामागील उद्देश म्हणजे कोणत्याही देशाच्या आत आणि देशाबाहेर वस्तूंच्या, विशेषतः प्रतिबंधित आणि नियंत्रित वस्तूंच्या ने-आणीचे नियमन करून प्रत्येक देशाची अर्थव्यवस्था, नोकऱ्या, पर्यावरण, रहिवासी इत्यादींचे रक्षण करणे.
  • सीमा शुल्काचे प्रकार:
    • मूलभूत सीमाशुल्क (BCD)
    • प्रतिशुल्क (CVD)
    • अतिरिक्त सीमाशुल्क किंवा विशेष सीमाशुल्क
    • संरक्षक शुल्क,
    • अँटी-डंपिंग शुल्क
    • सीमा शुल्कावरील शिक्षण उपकर
  • आंतरराष्ट्रीय आर्थिक संबंध आणि आंतरराष्ट्रीय राजकारणाच्या संदर्भात, सर्वात पसंतीचा देश – MFN म्हणजे एका राज्याने दुसऱ्या राज्याला आंतरराष्ट्रीय व्यापारात दिलेला दर्जा होय.
  • “सर्वाधिक पसंतीचा देश” असा दर्जा असलेल्या देशाला, असा दर्जा देणाऱ्या देशात तिथे लागू असणारे समान व्यापार लाभ मिळणे अभिप्रेत आहे.
  • भारतासाठी “सर्वाधिक पसंतीचा देश” दर्जा प्राप्त असणारे बांगलादेश, मालदीव, नेपाळ आणि श्रीलंका हे देश आहेत.
  • “सर्वाधिक पसंतीचा देश” असल्याचे लाभ:
    • या देशांना चांगल्या व्यापारासाठी मोठ्या बाजारपेठेत प्रवेश मिळतो.
    • व्यापारातील अडथळे कमी झाल्यामुळे त्यांच्या निर्यातीवर कमी खर्च होतो.
    • या संधींमुळे, व्यवसाय आणि स्पर्धात्मकतेच्या वाढीच्या दृष्टीने त्यांना चांगले पर्याय मिळतात
  • भारत आणि महाराष्ट्र राज्याच्या निर्यातीला चालना देण्याच्या उद्देशाने प्रोत्साहनपर उपाययोजना राबविण्यासाठी, निर्यातदारांना समान संधी देण्याच्या उद्देशाने पायाभूत सुविधांमधील अकार्यक्षमता आणि संबंधित खर्चाची भरपाई करण्यासाठी खालील योजना सुरू करण्यात आल्या आहेत:
  • आर्थिक सहाय्य
    • व्याज समानीकरण योजना (IES)
    • भारतीय रिझर्व्ह बँकेकडून गोल्ड कार्ड योजना
    • निर्यात ऋण विकास योजना (NIRVIK) योजना
  • उत्पादन टप्प्यावर
    • सीमाशुल्क कमतरता योजना
    • सीमाशुल्क सवलत योजना
    • सीमाशुल्क माफी योजना
  • निर्यात प्रोत्साहन
    • भारतातून व्यापारी निर्यात योजना (MEIS)
    • भारतातून सेवा निर्यात योजना (SEIS)
    • निर्यात उत्पादनावरील शुल्क आणि करांमध्ये सूट योजना
  • तंत्रज्ञान अद्यतन
    • निर्यात प्रोत्साहन भांडवली वस्तू (EPCG) योजना
    • निर्यातासाठी व्यापारसंबंधी पायाभूत सुविधा योजना
  • विमा
    • निर्यात प्रोत्साहन पत हमी योजना
  • नमुना घेणे:परदेशी खरेदीदारांच्या मागणीनुसार नमुने प्रदान केल्याने निर्यातीच्या ऑर्डर मिळविण्यात मदत होते. उद्योग करण्याच्या सर्वोत्तम पद्धती २०१५-२०२० नुसार, मुक्तपणे निर्यात करण्यायोग्य वस्तूंचे वास्तविक व्यापार आणि तांत्रिक नमुने निर्यात करण्यास कोणत्याही मर्यादेशिवाय परवानगी आहे.
  • निर्यात करारांचे मूल्यांकन: सर्व निर्यात करार आणि पावत्यांचे मूल्यांकन मुक्तपणे परिवर्तनीय चलनात किंवा भारतीय रुपयांमध्ये केले जाईल, मात्र निर्यात उत्पन्न मुक्तपणे परिवर्तनीय चलनात आकारले जाईल.
  • किंमत/दर:विक्रीच्या अटींच्या आधारावर म्हणजेच फ्री ऑन बोर्ड (FOB), कॉस्ट, इन्शुरन्स अँड फ्रेट (CIF), कॉस्ट अँड फ्रेट (C&F) इत्यादींच्या आधारावर नमुना घेण्यापासून निर्यात उत्पन्नाच्या प्राप्तीपर्यंतचे सर्व खर्च विचारात घेऊन किंमत निश्चित केली पाहिजे. जास्तीत जास्त नफ्याच्या मार्जिनसह स्पर्धात्मक किमतीत जास्तीत जास्त प्रमाणात विक्री करणे, हे निर्यात खर्च निश्चित करण्याचे उद्दिष्ट असावे.
  • कस्टम हाऊस एजंट:निर्यातदार सीमाशुल्क आयुक्तांनी परवाना दिलेल्या कस्टम हाऊस एजंटच्या सेवा घेऊ शकतात. ते व्यावसायिक असतात आणि सीमाशुल्क विभागाकडून कार्गो क्लिअरन्सशी संबंधित काम सुलभ करतात.
  • निर्यात तपासणी संस्था: खरेदीदाराच्या मागणीनुसार सुसंगत दर्जेदार उत्पादन तयार करता यावे आणि देशभरातील अनेक प्रयोगशाळांमध्ये प्री-शिपमेंट तपासणी, गुणवत्ता नियंत्रण आणि प्रमाणपत्र देऊन खरेदीदाराचा विश्वास संपादन करता यावा, यासाठी या संस्था उत्पादक निर्यातदारांना सर्वोत्तम दर्जा व्यवस्थापन प्रणाली लागू करण्यास प्रोत्साहन देतात.


ओडीओपी हेल्पलाईन संपर्क तपशील

अ.क्र. अधिकाऱ्याचे नाव पदनाम संपर्क क्रमांक
1 श्री. दीपेंद्र सिंह कुशवाह (भाप्रसे) निर्यात आयुक्त आणि विकास आयुक्त, उद्योग संचालनालय, महाराष्ट्र शासन ईमेल: didci@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738
2 श्री. एम जे प्रदिप चंद्रन (भाप्रसे) अतिरिक्त विकास आयुक्त (निर्यात आणि ओडीओपी), उद्योग संचालनालय, महाराष्ट्र शासन ईमेल: didci@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738
3 श्रीमती. करुणा खरात अधीक्षक उद्योग अधिकारी, (ओडीओपी विभाग) ईमेल: diexport@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738


जिल्हा निर्यात प्रोत्साहन समिती (डीईपीसी)

जिल्हा ओडीओपी नोडल अधिकारी यादी
अ.क्र. जिल्हा नोडल अधिकाऱ्याचे नाव संपर्क तपशील
1 छत्रपती संभाजीनगर श्री. स्वप्नील राठोड महाव्यवस्थापक didic.aurangabad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9970472749
2 जालना श्री. योगेश सरणीकर महाव्यवस्थापक didic.jalna@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 99703 16756
3 बीड श्री. के जी तांदळे महाव्यवस्थापक didic.beed@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9423472805
4 धाराशिव श्री. अमोल बाले महाव्यवस्थापक didic.osmanabad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9518559040
5 हिंगोली श्री. एस ए रहीम कादरी महाव्यवस्थापक didic.hingoli@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9970634228
6 लातूर श्री. प्रविण खडके महाव्यवस्थापक didic.latur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9420870417
7 नांदेड श्री. अमोल इंगळे महाव्यवस्थापक didic.nanded@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9607052810
8 परभणी श्री. अमोल बाले महाव्यवस्थापक didic.parbhani@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9518559040
9 नाशिक श्री. संदीप पाटील महाव्यवस्थापक didic.nashik@maharashtra.gov.in
98603 95860
10 अहमदनगर श्री. अतुल दवंगे महाव्यवस्थापक didic.ahmednagar@maharashtra.gov.in
98605 32545
11 जळगाव श्री.चेतन पाटील महाव्यवस्थापक didic.jalgaon@maharashtra.gov.in
91120 50107
12 धुळे श्री.संतोष गवळी महाव्यवस्थापक didic.dhule@maharashtra.gov.in
80875 82821
13 नंदुरबार श्री. दीपक शिवदास महाव्यवस्थापक didic.nandurbar@maharashtra.gov.in
83086 07671
14 ठाणे श्रीमती. सोनाली देववरे महाव्यवस्थापक डीआयसी ठाणे didicthane@gmail.com / didic.thane@maharashtra.gov.in
9920242000 / 9322158925
15 पालघर श्री. उपेंद्र सांगळे महाव्यवस्थापक didic.palghar@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9420634050
16 रायगड श्री. जी एस हरालय महाव्यवस्थापक didic.raigad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9923001575
17 रत्नागिरी श्री. प्रकाश हणबर महाव्यवस्थापक didic.ratnagiri@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9604530230
18 सिंधुदुर्ग श्री श्रीपाद दामले महाव्यवस्थापक didic.sindhudurg@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 8080379097
19 पुणे कु. वृषाली सोने महाव्यवस्थापक didic.pune@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9975512984
20 सातारा श्री. उमेशचंद्र दंडगव्हाळ महाव्यवस्थापक didic.satara@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9604901139
21 कोल्हापूर श्री. अजय पाटील महाव्यवस्थापक didic.kolhapur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9930410922
22 सोलापूर श्री. संतोष कोलते महाव्यवस्थापक didic.solapur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9923424752
23 सांगली कु. विद्या कुलकर्णी महाव्यवस्थापक didic.sangli@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 99923454925
24 नागपूर श्री. शिवकुमार मुदम्मवार महाव्यवस्थापक didic.nagpur@maharashtra.gov.in
25 चंद्रपूर श्री. बी खरमाटे महाव्यवस्थापक didic.chandrapur@maharashtra.gov.in
26 गडचिरोली श्री. निलेश गायकवाड महाव्यवस्थापक didic.gadchiroli@maharashtra.gov.in
79-72129030
27 गोंदिया श्री. सारंग पटले महाव्यवस्थापक didic.gondia@maharashtra.gov.in
99704 23843
28 भंडारा श्री. हेमंत बदर महाव्यवस्थापक didic.bhandara@maharashtra.gov.in didic.bhandara@maharashtra.gov.in
29 वर्धा श्री. सुनील हजारे महाव्यवस्थापक didic.wardha@maharashtra.gov.in
86982 21846
30 अमरावती श्री. निलेश निकम महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.amravati@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 9730435754
31 अकोला श्री. संतोष बनसोड महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.akola@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 8329788378
32 बुलढाणा श्री. प्रमोद लांडे महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.buldhana@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 9096196614
33 यवतमाळ श्री. श्रीनिवास चव्हाण महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.yavatmal@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 8275512801
34 वाशिम श्री. संजय खंबायत महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.washim@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 7719028679
35 मुंबई सौ.पूनम दराडे उपसंचालक, उद्योग, एमएमआर ईमेल: didic.mumbai@gmail.com
मोबाईल क्र. 08169346369;
36 मुंबई उपनगर सौ.पूनम दराडे उपसंचालक, उद्योग, एमएमआर ईमेल: didic.mumbai@gmail.com
मोबाईल क्र. 08169346369


राज्य ओडीओपी नोडल अधिकारी संपर्क तपशील

अ.क्र. अधिकाऱ्याचे नाव पदनाम संपर्क क्रमांक
1 श्री. दीपेंद्र सिंह कुशवाह (भाप्रसे) निर्यात आयुक्त आणि विकास आयुक्त, उद्योग संचालनालय, महाराष्ट्र शासन ईमेल: didci@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738
2 श्री. एम जे प्रदिप चंद्रन (भाप्रसे) अतिरिक्त विकास आयुक्त (निर्यात आणि ओडीओपी), उद्योग संचालनालय, महाराष्ट्र शासन ईमेल: didci@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738
3 श्रीमती. करुणा खरात अधीक्षक उद्योग अधिकारी, (ओडीओपी विभाग) ईमेल: diexport@maharashtra.gov.in
कार्यालय: +91 22 2270 1738

जिल्हा ओडीओपी नोडल अधिकारी संपर्क तपशील

अ.क्र. विभाग जिल्हा ओडीओपी नोडल अधिकाऱ्याचे नाव नोडल अधिकाऱ्याचे पदनाम संपर्क तपशील
1 छत्रपती संभाजीनगर छत्रपती संभाजीनगर मराठवाडा केशर आंबा, ऑटो सुटे भाग श्री. स्वप्नील राठोड महाव्यवस्थापक didic.aurangabad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9970472749
2 छत्रपती संभाजीनगर जालना गोड संत्री, टीएमटी स्टील बार श्री. योगेश सरणीकर महाव्यवस्थापक didic.jalna@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 99703 16756
3 छत्रपती संभाजीनगर बीड सीताफळ, कापूस उत्पादने श्री. के जी तांदळे महाव्यवस्थापक didic.beed@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9423472805
4 छत्रपती संभाजीनगर धाराशिव कडधान्ये, साखर श्री. अमोल बाले महाव्यवस्थापक didic.osmanabad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9518559040
5 छत्रपती संभाजीनगर हिंगोली हळद, सोयाबीन उत्पादने श्री. एस ए रहीम कादरी महाव्यवस्थापक didic.hingoli@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9970634228
6 छत्रपती संभाजीनगर लातूर कडधान्ये, सोयाबीन उत्पादने श्री. प्रविण खडके महाव्यवस्थापक didic.latur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9420870417
7 छत्रपती संभाजीनगर नांदेड सोयाबीन उत्पादने, मसाले श्री. अमोल इंगळे महाव्यवस्थापक didic.nanded@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9607052810
8 छत्रपती संभाजीनगर परभणी चणे (हरभरे), गूळ श्री. अमोल बाले महाव्यवस्थापक didic.parbhani@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9518559040
9 नाशिक नाशिक द्राक्षे, पैठणी साडी श्री. संदीप पाटील महाव्यवस्थापक didic.nashik@maharashtra.gov.in
98603 95860
10 नाशिक अहमदनगर दुग्धजन्य उत्पादने, साखर श्री. अतुल दवंगे महाव्यवस्थापक didic.ahmednagar@maharashtra.gov.in
98605 32545
11 नाशिक जळगाव केळी, पीव्हीसी पाईप्स श्री.चेतन पाटील महाव्यवस्थापक didic.jalgaon@maharashtra.gov.in
91120 50107
12 नाशिक धुळे डी ऑइल केक, वस्त्रोद्योग श्री.संतोष गवळी महाव्यवस्थापक didic.dhule@maharashtra.gov.in
80875 82821
13 नाशिक नंदुरबार मिरची पूड, वस्त्रोद्योग श्री. दीपक शिवदास महाव्यवस्थापक didic.nandurbar@maharashtra.gov.in
83086 07671
14 कोकण ठाणे वस्त्रोद्योग श्रीमती. सोनाली देववरे महाव्यवस्थापक महाव्यवस्थापक डीआयसी ठाणे didicthane@gmail.com /
didic.thane@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9920242000 / 9322158925
15 कोकण पालघर डहाणू घोलवड चिकू श्री. उपेंद्र सांगळे महाव्यवस्थापक didic.palghar@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9420634050
16 कोकण रायगड सागरी उत्पादने श्री. जी एस हरालय महाव्यवस्थापक didic.raigad@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9923001575
17 कोकण रत्नागिरी मत्सोद्योग श्री. प्रकाश हणबर महाव्यवस्थापक didic.ratnagiri@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 9604530230
18 कोकण सिंधुदुर्ग काजू श्री श्रीपाद दामले महाव्यवस्थापक didic.sindhudurg@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. 8080379097
19 पुणे पुणे फ्रोझन फूड, अभियांत्रिकी कु. वृषाली सोने महाव्यवस्थापक didic.pune@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.:9975512984
20 पुणे सातारा महाबळेश्वर स्ट्रॉबेरी, गूळ श्री. उमेशचंद्र दंडगव्हाळ महाव्यवस्थापक didic.satara@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9604901139
21 पुणे कोल्हापूर गूळ, अभियांत्रिकी श्री. अजय पाटील महाव्यवस्थापक didic.kolhapur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 9930410922
22 पुणे सोलापूर डाळिंब, टेरी टॉवेल श्री. संतोष कोलते महाव्यवस्थापक didic.solapur@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9923424752
23 पुणे सांगली हळद, पंप सुटे भाग कु. विद्या कुलकर्णी महाव्यवस्थापक didic.sangli@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 99923454925
24 नागपूर नागपूर संत्री, अभियांत्रिकी श्री. शिवकुमार मुदम्मवार महाव्यवस्थापक didic.nagpur@maharashtra.gov.in
25 नागपूर चंद्रपूर तांदूळ, बांबू उत्पादने श्री. बी खरमाटे महाव्यवस्थापक didic.chandrapur@maharashtra.gov.in
26 नागपूर गडचिरोली तांदूळ, वन उत्पादने श्री. निलेश गायकवाड महाव्यवस्थापक didic.gadchiroli@maharashtra.gov.in
79-72129030
27 नागपूर गोंदिया तांदूळ, बांबू उत्पादने श्री. सारंग पटले महाव्यवस्थापक didic.gondia@maharashtra.gov.in
99704 23843
28 नागपूर भंडारा तांदूळ, खनिज आधारित उत्पादने श्री. हेमंत बदर महाव्यवस्थापक didic.bhandara@gmail.com;
didic.bhandara@maharashtra.gov.in
29 नागपूर वर्धा वायगाव हळद, कापूस आणि सूती धागा श्री. सुनील हजारे महाव्यवस्थापक didic.wardha@maharashtra.gov.in
86982 21846
30 अमरावती अमरावती संत्री, वस्त्रोद्योग श्री. निलेश निकम महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.amravati@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9730435754
31 अमरावती अकोला कडधान्ये, कापूस उत्पादने श्री. संतोष बनसोड महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.akola@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 8329788378
32 अमरावती बुलढाणा लागवडीसाठी बियाणे, कापूस उत्पादने श्री. प्रमोद लांडे महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.buldhana@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र.: 9096196614
33 अमरावती यवतमाळ कापूस उत्पादने, डोलोमाइट आणि चुनखडी श्री. श्रीनिवास चव्हाण महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.yavatmal@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 8275512801
34 अमरावती वाशिम सोयाबीन, कापूस उत्पादने श्री. संजय खंबायत महाव्यवस्थापक ईमेल : didic.washim@maharashtra.gov.in
दूरध्वनी क्र. : 7719028679
35 मुंबई मुंबई रत्ने आणि आभूषणे, चामड्याची उत्पादने सौ.पूनम दराडे उपसंचालक, उद्योग, एमएमआर ईमेल: didic.mumbai@gmail.com
मोबाईल क्र. 08169346369;
36 मुंबई मुंबई उपनगर रत्ने आणि आभूषणे, सागरी उत्पादने सौ.पूनम दराडे उपसंचालक, उद्योग, एमएमआर ईमेल: didic.mumbai@gmail.com
मोबाईल क्र. 08169346369;


ध्येय आणि दृष्टीकोन

महाराष्ट्राच्या ‘एक जिल्हा – एक उत्पादन’ अर्थात ओडीओपी उपक्रमाला सुव्यवस्थित आणि बळकट करणे, स्वदेशी उत्पादनांच्या वाढीला चालना देणे, निर्यातीला चालना देणे आणि जिल्ह्याच्या अर्थव्यवस्थेच्या सामाजिक-आर्थिक विकासाला चालना देणे, हे या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे. त्याचबरोबर राज्यातील जिल्ह्यांच्या विविध क्षमतांचा वापर करणे, स्थानिक उद्योजकतेला आणि नवोपक्रमांना पाठिंबा देणे, सांस्कृतिक वारसा जतन करणे तसेच शाश्वत आणि समावेशक विकासाला चालना देणे हे सुद्धा या उपक्रमाचे उद्दिष्ट आहे.


उद्दिष्टे

Objectives


ओडीओपी उत्पादने

महाराष्ट्रातील ओडीओपी उत्पादने

ODOP Products


ओडीओपी सुविधा कक्षाबाबत

जिल्हा उद्योग केंद्रातील ओडीओपी सुविधा कक्ष हा त्या-त्या जिल्ह्यातील विशिष्ट उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि त्यांचा प्रचार करण्यासाठी तसेच या उत्पादनांचा बाजारपेठेतील वाटा वाढवण्यासाठी पुढाकार घेण्यास समर्पितपणे कार्यरत आहे.

ओडीओपी सुविधा कक्षाची प्रमुख कार्ये खालीलप्रमाणे:

  • उत्पादन निवड: जिल्ह्यातील दोन विशिष्ट उत्पादने निश्चित करणे.
  • मूल्य साखळी विकास: उत्पादनाच्या मूल्य साखळी विकासासाठी आराखडा तयार करणे.
  • पायाभूत सुविधांची उपलब्धता: या उत्पादनांद्वारे मूल्य निर्मितीला हातभार लावण्यासाठी उत्पादन, प्रक्रिया आणि विपणन संबंधी पायाभूत सुविधा वाढवणे.
  • मूलभूत अभ्यास: उत्पादन आणि विक्रीच्या बाबतीत निवडलेल्या उत्पादनाची बाजारपेठ क्षमता समजून घेणे.
  • उत्पादनांचे प्रकार: या उत्पादनांमध्ये नाशवंत कृषी उत्पादन, धान्य-आधारित वस्तू आणि कृषी श्रेणीतील मोठ्या प्रमाणात उत्पादित अन्नपदार्थांचा समावेश आहे, तर सामान्य वस्तूंमध्ये अभियांत्रिकी वस्तू, उत्पादित वस्तू, कापड, हस्तकला इत्यादी उद्योगांशी संबंधित उत्पादनांचा समावेश आहे.
  • सहाय्य क्षेत्रे:
    • प्रक्रिया संबंधित सहाय्य: गुणवत्ता सुनिश्चित करणे तसेच साठवणूक आणि विपणन सुधारणे.
    • भांडवली गुंतवणूक: गुंतलेल्या विद्यमान सूक्ष्म-एककांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे.
    • सामान्य पायाभूत सुविधा: ओडीओपी उत्पादनांसाठी तयार केलेल्या सामायिक सुविधा आणि विपणन धोरणांच्या विकासाला हातभार लावणे.
    • मार्केटिंग आणि ब्रँडिंग: ओडीओपी उत्पादनांचा प्रचार करणे
  • सहकार्य: या उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी समूह दृष्टिकोनासह वाणिज्य विभाग आणि कृषी मंत्रालयासारख्या विविध विभागांसोबत काम करणे.

सामान्य सुविधा आणि सहायक सेवा निर्माण करून ही उत्पादने आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत पोहोचावीत, यासाठी ओडीओपी उत्पादनांचा प्रचार करून आणि या उत्पादनांची मूल्य साखळी तयार करून जिल्हा विकासात योगदान देणे हे ओडीओपी सुविधा कक्षाद्वारे साध्य करायचे उद्दिष्ट आहे

राज्य ओडीओपी सुविधा कक्ष

महाराष्ट्र उद्योग, व्यापार आणि गुंतवणूक सुविधा कक्ष (मैत्री)
द्वारा महाराष्ट्र राज्य लघु उद्योग विकास महामंडळ, कृपानिधी इमारत, ९, वालचंद हिराचंद मार्ग, बॅलार्ड इस्टेट, मुंबई – ४०००३८

समर्पित हेल्पलाईन क्रमांक: 1860 233 2028
24 x 7 नागरिक कॉल सेंटर: 1800 120 8040 (टोल फ्री)
91-22-22622362 / 2262 2322

जिल्हा ओडीओपी सुविधा कक्ष तपशील

अ.क्र. जिल्हा जिह्याचे नोडल अधिकारी संपर्क तपशील
1 छत्रपती संभाजीनगर श्री. स्वप्नील राठोड महाव्यवस्थापक
didic.aurangabad@maharashtra.gov.in
9970472749

2

जालना

श्री. योगेश सरणीकर

महाव्यवस्थापक
didic.jalna@maharashtra.gov.in
99703 16756

3

बीड

श्री. के जी तांदळे

महाव्यवस्थापक
didic.beed@maharashtra.gov.in
9423472805

4

धाराशिव

श्री. अमोल बाले

महाव्यवस्थापक
didic.osmanabad@maharashtra.gov.in
9518559040

5

हिंगोली

श्री. एस ए रहीम कादरी

महाव्यवस्थापक
didic.hingoli@maharashtra.gov.in
9970634228

6

लातूर

श्री. प्रविण खडके

महाव्यवस्थापक
didic.latur@maharashtra.gov.in
9420870417

7

नांदेड

श्री. अमोल इंगळे

महाव्यवस्थापक
didic.nanded@maharashtra.gov.in
9607052810

8

परभणी

श्री. अमोल बाले

महाव्यवस्थापक
didic.parbhani@maharashtra.gov.in
9518559040

9

नाशिक

श्री. संदीप पाटील

महाव्यवस्थापक
didic.nashik@maharashtra.gov.in
98603 95860

10

अहमदनगर

श्री. अतुल दवंगे

महाव्यवस्थापक
didic.ahmednagar@maharashtra.gov.in
98605 32545

11

जळगाव

श्री.चेतन पाटील

महाव्यवस्थापक
didic.jalgaon@maharashtra.gov.in
91120 50107

12

धुळे

श्री.संतोष गवळी

महाव्यवस्थापक
didic.dhule@maharashtra.gov.in
80875 82821

13

नंदुरबार

श्री. दीपक शिवदास

महाव्यवस्थापक
didic.nandurbar@maharashtra.gov.in
83086 07671

14

ठाणे

श्रीमती. सोनाली देववरे

महाव्यवस्थापक
didicthane@gmail.com / didic.thane@maharashtra.gov.in
9920242000 / 9322158925

15

पालघर

श्री. उपेंद्र सांगळे

महाव्यवस्थापक
didic.palghar@maharashtra.gov.in
9420634050

16

रायगड

श्री. जी एस हरालय

महाव्यवस्थापक
didic.raigad@maharashtra.gov.in
9923001575

17

रत्नागिरी

श्री. प्रकाश हणबर

महाव्यवस्थापक
didic.ratnagiri@maharashtra.gov.in
9604530230

18

सिंधुदुर्ग

श्री श्रीपाद दामले

महाव्यवस्थापक
didic.sindhudurg@maharashtra.gov.in
8080379097

19

पुणे

कु. वृषाली सोने

महाव्यवस्थापक
didic.pune@maharashtra.gov.in
9975512984

20

सातारा

श्री. उमेशचंद्र दंडगव्हाळ

महाव्यवस्थापक
didic.satara@maharashtra.gov.in
9604901139

21

कोल्हापूर

श्री. अजय पाटील

महाव्यवस्थापक
didic.kolhapur@maharashtra.gov.in
9930410922

22

सोलापूर

श्री. संतोष कोलते

महाव्यवस्थापक
didic.solapur@maharashtra.gov.in
9923424752

23

सांगली

कु. विद्या कुलकर्णी

महाव्यवस्थापक
didic.sangli@maharashtra.gov.in
99923454925

24

नागपूर

श्री. शिवकुमार मुदम्मवार

महाव्यवस्थापक
didic.nagpur@maharashtra.gov.in

25

चंद्रपूर

श्री. बी खरमाटे

महाव्यवस्थापक
didic.chandrapur@maharashtra.gov.in

26

गडचिरोली

श्री. निलेश गायकवाड

महाव्यवस्थापक
didic.gadchiroli@maharashtra.gov.in
7972129030

27

गोंदिया

श्री. सारंग पटले

महाव्यवस्थापक
didic.gondia@maharashtra.gov.in
99704 23843

28

भंडारा

श्री. हेमंत बदर

महाव्यवस्थापक
didic.bhandara@gmail.com
didic.bhandara@maharashtra.gov.in

29

वर्धा

श्री. सुनील हजारे

महाव्यवस्थापक
didic.wardha@maharashtra.gov.in
86982 21846

30

अमरावती

श्री. निलेश निकम

महाव्यवस्थापक
didic.amravati@maharashtra.gov.in
9730435754

31

अकोला

श्री. संतोष बनसोड

महाव्यवस्थापक
didic.akola@maharashtra.gov.in
8329788378

32

बुलढाणा

श्री. प्रमोद लांडे

महाव्यवस्थापक
didic.buldhana@maharashtra.gov.in
9096196614

33

यवतमाळ

श्री. श्रीनिवास चव्हाण

महाव्यवस्थापक
didic.yavatmal@maharashtra.gov.in
8275512801

34

वाशिम

श्री. संजय खंबायत

महाव्यवस्थापक
didic.washim@maharashtra.gov.in
7719028679

35

मुंबई

सौ.पूनम दराडे

उपसंचालक – उद्योग, एमएमआर
08169346369
didic.mumbai@gmail.com

36

मुंबई उपनगर

सौ.पूनम दराडे

उपसंचालक – उद्योग, एमएमआर
08169346369
didic.mumbai@gmail.com

कार्यक्रम आणि प्रदर्शनांमध्ये सहभागी होण्यासाठी योजना

राज्य सरकारच्या योजना

  • आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शनांमध्ये सहभागी होण्यासाठी एमएसएमईंना मदत: तीन लाख रुपये किंवा ५०% पर्यंतच्या मर्यादेत खर्च
  • ईपीसी, डब्ल्यूटीसी, डीजीएफटी, एफआयईओ यांच्या प्रतिनिधी मंडळाचा भाग असलेल्या सर्वसाधारण श्रेणीतील एमएसएमई निर्यातदारांना प्रवासाच्या एकूण खर्चापैकी १.० लाख रुपये किंवा ५०% आणि महिला उद्योजक/अनुसूचित जाती/अनुसूचित जमातीसाठी ७५% पर्यंतच्या मर्यादेत खर्च, यापैकी जी रक्कम कमी असेल त्या रकमेची दरवर्षी प्रति एकक एकदाच प्रतिपूर्ती केली जाईल.

केंद्र सरकारच्या योजना

  1. खरेदी आणि विपणन सहाय्य योजना (पी अँड एमएस): देशांतर्गत बाजारपेठांचा विस्तार करणे आणि नवीन बाजारपेठांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी उपयुक्त उपक्रमांचा शोध घेण्यासाठी योजना. यामध्ये तंत्रज्ञानाचा वापर, संयुक्त उपक्रम, एमएसएमई उत्पादनांसाठी बाजारपेठेचा विस्तार तसेच आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शने आणि व्यापार मेळ्यांमध्ये सहभाग अशा उपक्रमांचा समावेश आहे.

    • बाजारपेठांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी उपक्रम
      व्यापार मेळावे / प्रदर्शनांमध्ये वैयक्तिक एमएसईंचा सहभाग
      पात्र बाबी सहाय्याचे प्रमाण
      जागेचे भाडे सूक्ष्म आणि लघु उद्योगांसाठी कार्यक्रमातील स्टॉलच्या किमान आकारानुसार, बांधून काढलेल्या जागेच्या भाड्यापैकी सर्वसाधारण श्रेणीतील एककांना ८०% आणि अनुसूचित जाती/जमाती/ महिला/एनईआर/पीएच/आकांक्षित जिल्ह्यांमधील एककांना १००% अनुदान.
      आकस्मिक खर्च (प्रवास, प्रसिद्धी आणि मालवाहतुकीसह) सर्व श्रेणीतील एककांसाठी १००% आकस्मिक खर्च, कमाल २५,०००/- रुपये किंवा प्रत्यक्ष खर्च, यापैकी कमी असेल ती रक्कम. प्रत्येक सहभागी एककाचा एक प्रतिनिधी प्रवास करू शकतो, प्रत्येक कार्यक्रमासाठी एसी II टियर रेल्वे प्रवास/इकॉनॉमी क्लास हवाई प्रवास या मर्यादेत.
      कमाल अर्थसंकल्पीय आधार (आकस्मिक खर्चासह) मेट्रो आणि अ वर्ग शहर: प्रत्येक कार्यक्रमातील सहभागी उपक्रमासाठी कमाल एक लाख रूपये (करांसह) किंवा प्रत्यक्ष, यापैकी कमी असेल ती रक्कम. इतर शहरे: प्रत्येक कार्यक्रमातील सहभागी उपक्रमासाठी कमाल ०.८० लाख रूपये (करांसह) किंवा प्रत्यक्ष, यापैकी कमी असेल ती रक्कम.
  2. आंतरराष्ट्रीय सहकार्य (IC) योजना
    एमएसएमईंना निर्यात बाजारपेठेत प्रवेश करण्याच्या उद्देशाने आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शने/मेळे /परिषदा/परिसंवाद/खरेदीदार-विक्रेता बैठकांमध्ये सहभागी होता यावे, त्यांना बाजारपेठेशी संबंधित अनुकरणीय बाबी शिकता याव्यात, त्याचबरोबर वस्तू आणि सेवांच्या निर्यातीमध्ये समाविष्ट असलेल्या विविध खर्चाची परतफेड करता यावी यादृष्टीने सक्षम करणे हा या योजनेचा उद्देश आहे.

    परदेशात होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळावे/प्रदर्शन आणि खरेदीदार-विक्रेता बैठकांमध्ये वैयक्तिक एमएसईंचा सहभाग (प्रत्यक्ष उपस्थिती)
    पात्र बाबी सहाय्याचे प्रमाण
    जागेचे भाडे प्रति एमएसएमई तीन लाख रूपये मर्यादेपर्यंत
    आकस्मिक खर्च (प्रवास, प्रसिद्धी आणि मालवाहतुकीसह)
    1. विमान भाडे: प्रति एमएसएमईसाठी रु.१.५० लाख पर्यंत
    2. कर्तव्य भत्ता: पदाधिकाऱ्यासाठी प्रतिदिन १५० अमेरिकन डॉलर
    3. मालवाहतूक शुल्क: लॅटिन अमेरिकन देशांसाठी प्रति एमएसएमई एकक रु.५०,०००/- पर्यंत आणि प्रति एमएसएमई ७५,०००/- पर्यंत.
    4. जाहिरात आणि प्रसिद्धी शुल्क: रु.५.०० लाख पर्यंत
    5. नोंदणी शुल्क: रु.५,०००/- पर्यंत
    परदेशात होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळावे/प्रदर्शन आणि खरेदीदार-विक्रेता बैठकांमध्ये वैयक्तिक एमएसईंचा सहभाग (आभासी उपस्थिती)


ओडीओपी पुरस्कार

नवी दिल्लीतील प्रगती मैदानात उद्योग आणि अंतर्गत व्यापार संवर्धन विभागाने आयोजित केलेल्या राष्ट्रीय ओडीओपी पुरस्कार २०२३ मध्ये महाराष्ट्राने तिसरा क्रमांक पटकावला. आत्मनिर्भर भारत उत्सव आणि राष्ट्रीय ओडीओपी पुरस्कार समारंभाचे उद्घाटन भारताचे परराष्ट्र व्यवहार मंत्री डॉ. एस. जयशंकर यांच्या हस्ते झाले. ओडीओपी उपक्रमाच्या माध्यमातून आत्मनिर्भर भारताचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी राज्ये/केंद्रशासित प्रदेश, जिल्हे आणि भारतीय मोहिमांच्या अविश्वसनीय प्रयत्नांचा गौरव करणे हा या पुरस्कारांचा उद्देश आहे.


संस्थात्मक बंध

महाराष्ट्र राज्यातून निर्यात सुलभ करण्यासाठी आणि ती वाढविण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य शासनाच्या उद्योग संचालनालयाने राज्यस्तरीय राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय संस्थांसोबत २७ सामंजस्य करार केले आहेत. महाराष्ट्रातून ओडीओपीच्या ब्रँडिंग, पॅकेजिंग आणि प्रमोशनसाठी जिल्हा उद्योग केंद्रे (डीआयसी) आणि जिल्हा स्तरावरील प्रतिष्ठित संशोधन आणि व्यवस्थापन संस्था यांच्यात ४१ सामंजस्य करार करण्यात आले आहेत.

राज्यस्तरीय संस्थात्मक बंध

उद्योग आणि व्यापार संस्था

१. असोसिएटेड चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री ऑफ इंडिया (ASSOCHAM)

२. फेडरेशन ऑफ इंडियन चेंबर्स ऑफ कॉमर्स अँड इंडस्ट्री (FICCI)

३. फेडरेशन ऑफ इंडियन एक्सपोर्ट ऑर्गनायझेशन्स (FIEO)

४. KOIMA – कोईमा इम्पोर्टर्स असोसिएशन

शैक्षणिक संस्था

१. सेंट्रल इन्स्टिट्यूट ऑफ फिशरीज एज्युकेशन (CIFE), मुंबई

२. इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट (IIM) मुंबई

३. इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट (IIM) नागपूर

४. इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ पॅकेजिंग (IIP)

५. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ फॅशन टेक्नॉलॉजी (NIFT), मुंबई
६. सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट्स, मुंबई

निर्यात प्रोत्साहन परिषदा

१. कृषी आणि प्रक्रिया केलेले अन्न उत्पादने निर्यात विकास प्राधिकरण (एपीईडीए)

२. अभियांत्रिकी निर्यात प्रोत्साहन परिषद (ईईपीसी)

३. हस्तकला निर्यात प्रोत्साहन परिषद (ईपीसीएच)

४. भारतीय तेलबिया आणि उत्पादन निर्यात प्रोत्साहन परिषद (आयओपीईपीसी)

५. सागरी उत्पादने निर्यात विकास प्राधिकरण (एमपीईडीए)

६. सेवा निर्यात प्रोत्साहन परिषद (एसईपीसी)

७. भारतीय मसाले मंडळ

८. केमेक्सिल – मूलभूत रसायने, सौंदर्यप्रसाधने आणि रंग निर्यात प्रोत्साहन परिषद

व्यापार संस्था

१.बँक ऑफ महाराष्ट्र (BoM)

२.मुंबई शेअर बाजार (BSE)

३.भारतीय टपाल खाते

४.राष्ट्रीय शेअर बाजार (NSE)

५.क्वालिटी कौन्सिल ऑफ इंडिया (QCI)

६.रिसिव्हेबल्स एक्सचेंज ऑफ इंडिया लिमिटेड (RxIL)

७.वर्ल्ड ट्रेड सेंटर (WTC)

८.इंडियन कौन्सिल ऑफ अ‍ॅग्रिकल्चरल रिसर्च (ICAR)

महाराष्ट्रातील ओडीओपी’चे ब्रँडिंग, पॅकेजिंग आणि प्रोत्साहन करण्यासाठी जिल्हा उद्योग केंद्रे (DIC) आणि जिल्हा स्तरावरील प्रतिष्ठित संशोधन आणि व्यवस्थापन संस्था यांच्यात ४१ सामंजस्य करार झाले.

जिल्हास्तरीय संस्थात्मक बंध
विभाग जिल्हा संस्था
नाशिक नाशिक अशोक स्कूल ऑफ बिझनेस
अहमदनगर संजीवनी कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग (एमबीए डिपार्टमेंट)
जळगाव जी. एच. रायसोनी इन्स्टिट्यूट
धुळे मुकेश पटेल स्कूल ऑफ मॅनेजमेंट अँड टेक्सटाइल फंक्शन्स
नंदुरबार १. गव्हर्नमेंट पॉलिटेक्निक कॉलेज
२. कृषी महाविद्यालय, नंदुरबार
अमरावती अमरावती १.श्री शिवाजी कॉलेज ऑफ अ‍ॅग्रिकल्चरल बायो-टेक्नॉलॉजी
२. विद्या भारती महाविद्यालय, अमरावती
बुलढाणा डॉ राजेंद्र गोडे कृषी महाविद्यालय
वाशिम कामरगाव बाबारावजी जोगदंड कृषी महाविद्यालय
यवतमाळ वसंतराव नाईक कृषी जैवतंत्रज्ञान महाविद्यालय
अकोला डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठ, कृषीनगर
नागपूर नागपूर जी.एच. रायसोनी स्कूल ऑफ बिझनेस मॅनेजमेंट, नागपूर (ऑरेंज रिसर्च सेंटर)
वर्धा 1. बापूराव देशमुख अभियांत्रिकी महाविद्यालय
2. वर्धा जिल्हा औद्योगिक संघटना
छत्रपती संभाजी नगर छत्रपती संभाजी नगर एमआयटी कॉलेज, छत्रपती संभाजी नगर
बीड शासकीय पॉलिटेक्निक कॉलेज, बीड
जालना जालना एज्युकेशन सोसायटी
उस्मानाबाद १. सरकारी पॉलिटेक्निक कॉलेज, उस्मानाबाद
२. सरकारी कृषी महाविद्यालय, उस्मानाबाद
नांदेड १. एमजीएम कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग अँड टेक्नॉलॉजी, नांदेड
२. इंदिरा इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट
लातूर विलासराव देशमुख फाउंडेशन ग्रुप ऑफ इन्स्टिट्यूशन्स, लातूर
परभणी कृषी विज्ञान केंद्र, परभणी
हिंगोली कृष्णी विज्ञान केंद्र, तोंडापूर.
कोकण ठाणे १. ए पी शाह इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, ठाणे
२. डॉ. बेडेकर इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज, ठाणे
३. गोखले कॉलेज, जव्हार
पालघर १. खारजमीन संशोधन संस्था (भारत विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि नवोन्मेषाचा भाग)
२. सोनोपंत दांडेकर कॉलेज, पालघर
रत्नागिरी दोन्ही ओडीओपी उत्पादनांसाठी फिनोलेक्स इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज
रायगड खारजमीन संशोधन संस्था (भारत विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि नवोन्मेषाचा भाग) दोन्ही ओडीओपी उत्पादनांसाठी. (सागरी उत्पादनांसाठी)
सिंधुदुर्ग यशवंतराव भोसले कॉलेज ऑफ फार्मसी, सावंतवाडी
पुणे पुणे डीवाय पाटील इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट अँड रिसर्च
कोल्हापूर १.कोल्हापूर इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट एज्युकेशन अँड रिसर्च, कोल्हापूर
२. कोल्हापूर इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग, कोल्हापूर
सांगली १.राजारामबापू इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, सांगली
२.व्ही.पी इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट सांगली
सातारा १. कर्मवीर भाऊराव पाटील कॉलेज ऑफ इंजिनिअरिंग, सातारा
२. कर्मवीर भाऊराव पाटील इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज अँड रिसर्च, सातारा
सोलापूर श्री विठ्ठल एज्युकेशन अँड रिसर्च इन्स्टिट्यूट कॉलेज


एक स्टेशन एक उत्पादन (OSOP)


२०२२ सालचा अर्थसंकल्प सादर करताना केंद्रीय वित्तमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी, जगातील सर्वात मोठे रेल्वे जाळे असणाऱ्या आपल्या देशात ‘एक स्टेशन, एक उत्पादन’ ही नाविन्यपूर्ण कल्पना जाहीर केली.

देशातील या विशाल रेल्वे जाळ्याचा वापर करून स्थानिक उत्पादनांच्या पुरवठा साखळीला अधिक चांगल्या प्रकारे प्रोत्साहन देणे आणि प्रत्येक रेल्वे स्थानकाला प्रोत्साहन केंद्र आणि स्थानिक उत्पादने प्रदर्शन करण्याचे ठिकाण बनवणे ही यामागची कल्पना आहे. या उपक्रमामुळे शेतकरी आणि कृषी-उद्योगांसाठी अधिक कार्यक्षम लॉजिस्टिक्स विकसित होण्यास मदत होईल आणि स्थानकांमधून प्रवास करणाऱ्या रेल्वे प्रवाशांपर्यंत, म्हणजेच मोठ्या प्रमाणावर ग्राहकांपर्यंत, त्या-त्या ठिकाणचे वैशिष्ट्य असणारी अद्वितीय प्रादेशिक उत्पादने सादर करण्यास मदत होईल. ‘एक स्टेशन, एक उत्पादन’ हा उपक्रम सरकारच्या ‘एक जिल्हा, एक उत्पादन’ या कार्यक्रमाला पुढे नेणारा आहे, ज्याने भारतातील प्रत्येक जिल्ह्यातील विशिष्ट उत्पादनांना यशस्वीरित्या प्रोत्साहन देण्यास सुरुवात केली आहे.

या उपक्रमाचा भाग म्हणून महाराष्ट्रातल्या विविध जिल्ह्यांमधल्या रेल्वे स्थानकांवर अशा प्रकारचे २६ ओडीओपी स्टॉलउभारण्यात आले आहेत.

उत्पादने ठिकाण
केळी, द्राक्षे, पापड, लोणचे अहमदनगर
सांबरवडी बडनेरा
चामड्याचे पदार्थ छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस मुंबई
घरगुती अगरबत्ती, धूप, साबण, फिनाइल चिंचवड
चामड्याचे पदार्थ चर्चगेट
खादी उत्पादने गोरेगाव
हंगामी फळे आणि अन्नपदार्थ (पपई, द्राक्षे, सफरचंद, लोणचे, पापड इ.) इगतपुरी
हस्तनिर्मित कोल्हापुरी चप्पल कोल्हापूर
लाकडी खेळणी कणकवली आणि कुडाळ
चिक्की आणि फज उत्पादने लोणावळा
पैठणी साड्या नाशिकरोड
भगवान विठ्ठल मूर्ती, कुंकू, अगरबत्ती आणि इतर पूजा साहित्य पंढरपूर
बांबू उत्पादने नागपूर
कापड आणि हातमाग परळ
हस्तनिर्मित पर्स, पिशव्या (कागद आणि कापडापासून बनवलेले) पिंपरी
कंदी पेढा सातारा
पापड शेगाव
सोलापुरी बेडशीट आणि टॉवेल सोलापूर
वारली कला आणि हस्तकला वापी आणि बोरिवली
मऊ खेळणी वसई रोड आणि नालासोपारा


ओडीओपी गिफ्ट हॅम्पर्स

जी20 सदस्यांसाठी पारंपारिक उत्पादने आणि सांस्कृतिक वारसा प्रदर्शित करणारे ओडीओपी उत्पादनांचे गिफ्ट हॅम्पर्स


ODOP Facilitation Cells

The ODOP Felicitation Cell, housed within the DIC, is dedicated to fostering and enhancing the district-specific products. Key functions include:

  1. Product Selection: Identifying unique district products.
  2. Value Chain Development: Creating frameworks for product value chains.
  3. Infrastructure Alignment: Enhancing production, processing, and marketing infrastructure.
  4. Baseline Study: Understanding the chosen product’s district potential.
  5. Product Types: Encompassing perishable agricultural produce, cereal-based items, and widely produced food items.
  6. Support Areas:
    • Covering processing: Ensure quality and improve storage and marketing.
    • Capital Investment: Providing financial support to existing micro-units engaged.
    • Common infrastructure: Supporting the development of shared facilities and marketing strategies tailored to ODOP products.
    • Marketing & Branding: Promoting ODOP Products
  7. Collaboration: Working with the Department of Commerce and the Ministry of Agriculture for cluster approaches.

Overall Impact: Contributing to district development through common facilities and support services.

ODOP Facilitation Cells have been set up across in 25 Districts of Maharashtra. The list of 25 districts are given below:


ओडीओपी समूह

आर्थिक वाढ आणि पारंपारिक कारागिरीला चालना देण्यासाठी महाराष्ट्रात ३७ ओडीओपी आधारित औद्योगिक समूह आहेत. ५०१ कोटी रुपयांच्या प्रकल्प खर्चासह एकूण ८८१४ औद्योगिक एकके स्थापन करण्यात आली आहेत, त्याचबरोबर २२ सॉफ्ट इंटरव्हेन्शन आणि २५ कॉमन फॅसिलिटी सेंटर्स (सीएफसी) ला मान्यता देण्यात आली आहे. याव्यतिरिक्त, सध्या १६ कॉमन फॅसिलिटी सेंटर्स (सीएफसी) अस्तित्वात आहेत.

कोकण विभाग
विभाग जिल्हा समूहाचे नाव उद्योजकाचे नाव मोबाईल क्रमांक पत्ता ईमेल आयडी ओडीओपी उत्पादन तपशील
कोकण सिंधुदुर्ग काजू प्रक्रिया समूह श्री. वासुदेव झांट्ये, अभिषेक झांट्ये, श्रीकृष्ण झांट्ये 7058200000, 8007441122, 7058660000 मु.पो. होडावडा, ता. वेंगुर्ला, जि. सिंधुदुर्ग mahacashewcluster@gmail.com काजू
सिंधुदुर्ग काजू प्रक्रिया समूह श्री. सुरेश नेरुरकर 9420210121, 02365-227674 मु.पो. वडाचा पाट, ता. मालवण, जि. सिंधुदुर्ग malvancashewcluster@gmail.com, ganeshcashew54@gmail.com काजू
सिंधुदुर्ग आंबा (मिश्र फळे) प्रक्रिया समूह श्री. श्रीधर ओगले 9403595190, 9422330891 मु.पो. दहिबाव, ता. देवगड, जि. सिंधुदुर्ग devgadcluster@gmail.com आंबा
पालघर चिकू समूह 1. प्रणिल सावे
2. सिद्धार्थ पाटील
1. 9823707096
2. 9096445234
ब्राह्मणगाव, ता. तलासरी, जि. पालघर gbchikoocluster@gmail.com; चिकू
सिंधुदुर्ग आंबा आणि बहुफळ प्रक्रिया समूह नितेश मयेकर. क्षितिज परब 9421189615, 9423880929 मु.पो. सावंतवाडी, ता. सावंतवाडी, जि. सिंधुदुर्ग sampasindhudurg@gmail.com आंबा
ठाणे वस्त्र समूह अलका देवरे 932392431 भिवंडी tejaswinigarmentand handicraft@gmail.com वस्त्र
पालघर मासे प्रक्रिया 1. सुनील आक्रेकर
2. प्रशांत देव
1. 8698039011
2. 9860210045
ता. विक्रमगड, जि. पालघर sunilakrekar@gmail.com मासे
रत्नागिरी आंबा प्रक्रिया समूह, रत्नागिरी
कोकण आंबा प्रक्रिया, समूह 9423047929 / 9552274274 मु.पो. पावस, तालुका आणि जिल्हा रत्नागिरी konkanmango@gmail.com आंबा
नाशिक विभाग
नाशिक नाशिक मनुका समूह राजेंद्र उफाडे 9552242676 मु.पो. वरखेडे, ता.दिंडोरी, जि. नाशिक rajendrauphade33@gmail.com मनुका
नाशिक मनुका समूह सोमनाथ पानगव्हाणे 9423061788 मु.पो. खडक मालेगाव, ता.निफाड, जि. नाशिक srp6670@gmail.com मनुका
नाशिक मनुका आणि फळांचा समूह महेंद्र भामरे 9422755105 मु.पो. सटाणा, ता. सटाणा, जि. नाशिक mmb.wine4@gmail.com मनुका
धुळे कापड (प्रयोगशाळा) समूह विजय भंडारी 9028175057 दीसान इन्फ्रा टेक्सटाईल पार्क, दहिवड, शिरपूर, जि धुळे janak@deesangroup.com वस्त्र
नंदुरबार वस्त्र समूह अशोक कुमार सिंघल 9376791351 भूखंड क्र. ९,१०,११,१२. गट क्र. १४२/४, कोहाडा, ता. नवापूर, जि. नंदुरबार aashirwadmachines@gmail.com वस्त्र
जळगाव अन्न प्रक्रिया समूह हर्षा हेमंत बोरोले 9561876187 गेट क्र.४४३, भादली बु., ता. जळगाव harshaborole14@gmail.com अन्न
धुळे पॉवरलूम समूह, शिरपूर, जिल्हा धुळे आशिष अरुणलाल गुजराथी 9822403099 गट क्र.६३ गाव दहिवड ता शिरपूर जि धुळे ashish@vitthaltextiles.co वस्त्र
नंदुरबार वस्त्र समूह, नवापूर, जिल्हा नंदुरबार
नरेंद्र कुमार एम. अग्रवाल 9422287472 भूखंड क्र. ६२ ते ७०, गट नं. १४८/१-४, अमलन, ता. नवापूर, जि.;नंदुरबार navapurtextilecluster2@gmail.com वस्त्र
नाशिक नाशिक अभियांत्रिकी समूह महेश कोठारी 7276091647 7276091951 प्लॉट क्र. सी-१०, एमआयडीसी, अंबड, नाशिक rpt@nec.org.in cnc.mktg@nec.org.in अभियांत्रिकी
जळगाव केळी प्रक्रिया समूह गरबकसिंग पुनमचंद नाईक 9763356137 फत्तेपूर, ता.जामनेर gabrunaik0@gmail.com अन्न प्रक्रिया
पुणे विभाग
पुणे सोलापूर टेरी टॉवेल क्लस्टर, चंद्रय्या इराबत्ती 8380050501 प्लॉट क्रमांक ए २२२एमआयडीसी चिंचोली ता. मोहोळ जि. सोलापूर stc@irabatti.com वस्त्र
सोलापूर कापड क्लस्टर, गोविंद झावर 9834814858 ता. मोहोळ जि. सोलापूर tctcmh13@gmail.com वस्त्र
सोलापूर सोलापुरी चादर क्लस्टर, श्रीनिवास चिल्का 8421122258 जि. सोलापूर वस्त्र
कोल्हापूर अ‍ॅल्युमिना क्लस्टर नंदकुमार देसाई 9850627197 कागल, जि. कोल्हापूर sinteringinnovation@gmail.com अ‍ॅल्युमिनियम
कोल्हापूर मेटल प्रोसेसिंग क्लस्टर सुरजसिंह पवार 9225835511 कागल, जि. कोल्हापूर 5starmetalassociations@gmail.com धातू
कोल्हापूर इंजिनिअरिंग कंपोनंट क्लस्टर सुरजित पोवार 7060511711 शिरोली, हातकणंगले integratedmachiningcomponents@gmail.com अभियांत्रिकी
सोलापूर टेरी टॉवेल क्लस्टर, सोलापूर
वस्त्र
सांगली हळद क्लस्टर, सांगली
राजीव पाटील 9823053598 प्लॉट नं.D/89, MIDC, मिरज ता. मिरज chairman@sanglitumericcluster.com हळद
सांगली इंजिनिअरिंग क्लस्टर, कुपवाड चाणक्य कोरे 9689938425 कुपवाड ता. मिरज nuaxetechno.2018@gmail.com अभियांत्रिकी
पुणे जनरल इंजिनिअरिंग अँड अलाईड इंडस्ट्रीज क्लस्टर, भोसरी, पुणे.
सागर शिंदे 7507144244 भोसरी, पुणे. sagar1_enterprises@yahoo.co.in अभियांत्रिकी
पुणे प्रिसिजन मेटटेक टूल क्लस्टर, भोसरी महादेव बिरगळ 9975570248 भोसरी, जि. पुणे precitoolindiaforum@gmail.com अभियांत्रिकी
कोल्हापूर ऑटो अँड इंजिनिअरिंग क्लस्टर, यड्राव, जिल्हा. कोल्हापूर अनिल दिवटे 9823644440 यड्राव, शिरोळ, कोल्हापूर microaxis099@gmail.com अभियांत्रिकी
कोल्हापूर हाय-टेक इंजिनिअरिंग क्लस्टर, कोल्हापूर
किरण कुलकर्णी 9922911074 पंचतारांकित एमआयडीसी कागल, कोल्हापूर 6sigmafoundation@gmail.com अभियांत्रिकी
पुणे पुणे ऑटो क्लस्टर किरण वैद्य 8669637007 प्लॉट क्र. १८१, एमआयडीसी चिंचवड, पुणे md@autoclusterpune.org अभियांत्रिकी
कोल्हापूर कोल्हापूर फाउंड्री अँड इंजिनिअरिंग क्लस्टर सचिन पाटील 9970132921 शिरोली, हातकणंगले kfcluster@gmail.com अभियांत्रिकी
छत्रपती संभाजी नगर विभाग
छत्रपती संभाजी नगर विभाग छत्रपती संभाजी नगर विभाग फोर्जिंग क्लस्टर बुगदाणे 9822025197 भूखंड क्रमांक एम-8, एमआयडीसी वाळूज, छ. संभाजीनगर. pratishthanforge@gmail.com अभियांत्रिकी
नांदेड मिरची क्लस्टर पुनमताई राजेश पवार 9823061333 द्वारा रामलोलापोड; रेल्वे गेट क्रमांक २,गणेशनगर; धर्माबाद, जि. नांदेड. dhmadchilli.cluster345@gmail.com मिरची
छत्रपती संभाजी नगर मासिया ऑटो कंपोनेंट क्लस्टर, औरंगाबाद पृथ्वीराज शहा 9423147658 पी-१८४, एमआयडीसी वाळूज, छ. संभाजीनगर. massia.cluster@gmail.com अभियांत्रिकी
छत्रपती संभाजी नगर मराठवाडा ऑटोमोबाईल क्लस्टर राजेंद्र मुखेडकर 8380048120 पी-१७४, एमआयडीसी वाळूज, छ. संभाजीनगर. macluster@gmail.com अभियांत्रिकी
छत्रपती संभाजी नगर हळद प्रक्रिया क्लस्टर
सूर्याजी शिंदे 9049477151 श्री माऊली हळद प्रक्रिया संघ, एमआयडीसी लिंबाळा मक्ता, प्लॉट नं. ए-२/२/२, हिंगोली. shrimauliturmeric@gmail.com कृषी प्रक्रिया
अमरावती विभाग
अमरावती यवतमाळ खादी प्रक्रिया समूह संचालक प्रकाश झळके 8878149293 कॉटन भूमी यवतमाळ फाउंडेशन ५०, सावंगी पेरका, ता. राळेगाव, जि. यवतमाळ prakashzalke501@gmail.com कापूस


भौगोलिक मानांकन

  • भौगोलिक मानांकन हे एखाद्या विशिष्ट भौगोलिक प्रदेशात उत्पादित खास वैशिष्ट्ये असणाऱ्या वस्तू ओळखण्यासाठी वापरले जाते. विशेषतः जागतिक व्यापार परिषदेच्या इतर सदस्य देशांमध्ये भौगोलिक मानांकन असणाऱ्या वस्तुंना ते कायदेशीर संरक्षण प्रदान करते. भौगोलिक मानांकन (नोंदणी आणि संरक्षण) कायदा, १९९९ अंतर्गत पेटंट, डिझाइन आणि ट्रेडमार्क महानियंत्रक कार्यालयातर्फे (CGPDTM) महाराष्ट्रातील ३३ नोंदणीकृत उत्पादनांना हे मानांकन बहाल करण्यात आले आहे.
  • भौगोलिक मानांकन लाभलेल्या ३३ पैकी १५ उत्पादने महाराष्ट्रातील ‘एक जिल्हा एक उत्पादन – ओडीओपी’ उपक्रमात समाविष्ट आहेत.
  • महाराष्ट्र राज्यातील अशा भौगोलिक मानांकन प्राप्त आणि ओडीओपी उपक्रमात समाविष्ट उत्पादनांची यादी खालीलप्रमाणे –
अ.क्र. निर्यात उत्पादन जीआय क्रमांक ओडीओपी विभाग जिल्हा निर्यात केंद्र
1 नाशिक व्हॅली वाईन 123 नाही नाशिक नाशिक गंगापूर
2 नाशिक द्राक्षे 165 होय नाशिक नाशिक ओझर, निफाड, दिंडोरी
3 पैठणी साड्या आणि कापड 150 & 153 होय नाशिक नाशिक येवला
4 लासलगाव कांदा 491 नाही नाशिक नाशिक लासलगाव
5 जळगाव केळी 498 होय नाशिक जळगाव तांदळ वाडी, जळगाव एमआयडीसी
6 जळगाव भरीत वांगी 501 नाही नाशिक जळगाव यावल, भुसावळ
7 नवापूर तूर डाळ 477 नाही नाशिक नंदूरबार नवापूर
8 पांढरा कांदा 685 नाही कोकण रायगड अलिबाग
9 रत्नागिरी अल्फोन्सो आंबा 497 होय कोकण रत्नागिरी रत्नागिरी, राजापूर, लांजा,गुहागर
10 वेंगुर्ला काजू 489 नाही कोकण रत्नागिरी राजापूर, लांजा, दापोली
11 रत्नागिरी कोकम 474 नाही कोकण रत्नागिरी राजापूर, रत्नागिरी
12 सिंधुदुर्ग कोकम 474 नाही कोकण सिंधुदुर्ग मालवण, कुडाळ, वेंगुर्ला
13 देवगड अल्फोन्सो आंबा 379 होय कोकण सिंधुदुर्ग देवगड, मालवण, कणकवली
14 वेंगुर्ला काजू 489 होय कोकण सिंधुदुर्ग वेंगुर्ला, सावंतवाडी, दोडामार्ग, मालवण
15 डहाणू घोलवड चिकू 493 नाही कोकण पालघर डहाणू, बोर्डी, तलासरी, घोलवड
16 वारली चित्रकला 239 नाही कोकण पालघर जव्हार, मोखाडा
17 पुरंदर अंजीर 500 नाही पुणे पुणे सासवड
18 पुणेरी पगडी 128 नाही पुणे पुणे पुणे
19 आंबेमोहर तांदूळ 478 नाही पुणे पुणे पुणे
20 वाघ्या घेवडा 476 नाही पुणे सातारा कोरेगाव
21 महाबळेश्वर स्ट्रॉबेरी 154 होय पुणे सातारा महाबळेश्वर
22 मनुका 490 नाही पुणे सांगली मिरज
23 हळद 496 होय पुणे सांगली मिरज
24 कोल्हापूर गूळ 240 होय पुणे कोल्हापूर करवीर
25 कोल्हापुरी चप्पल 169 नाही पुणे कोल्हापूर करवीर
26 आजरा घनसाळ भात 470 नाही पुणे कोल्हापूर आजरा
27 सोलापूर चादर 8 नाही पुणे सोलापूर चिंचोली
28 सोलापूर टेरी टॉवेल 9 होय पुणे सोलापूर एमआयडीसी अक्कलकोट, महोळ
29 सोलापूर डाळिंब 502 नाही पुणे सोलापूर सांगोला, माळशिरस, मंगळवेढा, पंढरपूर
30 मंगळवेढा ज्वारी 472 नाही पुणे सोलापूर मंगळवेढा
31 पैठणी साड्या 150 & 153 नाही औरंगाबाद औरंगाबाद पैठण, औरंगाबाद
32 मराठवाडा केसर आंबा 499 होय औरंगाबाद औरंगाबाद पैठण, कन्नड, खुल्ताबाद, औरंगाबाद
33 बीड सीताफळ 494 होय औरंगाबाद बीड धारूर, बीड
34 जालना गोड संत्री 495 होय औरंगाबाद जालना जालना, बदनापूर, मंठा, परतूर, घनसावंगी
35 नागपूर संत्री 385 होय नागपूर नागपूर वारूड, काटोल, सावनेर, कमलेश्वर आणि नारखेड
36 करवत काठी साड्या आणि कापड 390 नाही नागपूर नागपूर नागपूर
37 भिवापूर मिरची 473 नाही नागपूर नागपूर भिवापूर
38 वायगाव हळद 471 होय नागपूर वर्धा वायगाव


निर्यात आणि ओडीओपी संबंधित प्रश्न/तक्रार

*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
टीप: नोंदवलेल्या प्रत्येक तक्रारीमध्ये एका विभागासाठी केवळ एकच तिकीट क्रमांक असावा.
मिटवा


२०२४-२५ या आर्थिक वर्षातील आगामी कार्यक्रम – देशांतर्गत

अ.क्र. क्षेत्र कार्यक्रमाचे नाव तारीख प्रकार शहर अधिक तपशील
1 रत्ने आणि आभूषणे फॅशन शो ०५-एप्रिल-२४ वार्षिक बंगळुरू https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
2 रत्ने आणि आभूषणे आयआयजेएस तृतीया २०२४ ०५-०८ एप्रिल २०२४ वार्षिक बंगळुरू https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
3 रत्ने आणि आभूषणे आयजीजेएस जयपूर २०२४ १२-१४ एप्रिल २०२४ वार्षिक जयपूर https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
4 रत्ने आणि आभूषणे खरेदीदार विक्रेत्यांचा मेळावा (LGD) १६-१७ एप्रिल २०२४ सूरत https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
5 रत्ने आणि आभूषणे मुंबई कारखान्याला भेट १९-२० एप्रिल २०२४ मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
6 रत्ने आणि आभूषणे जीजेईपीसी स्थापना दिन २७-एप्रिल-२४ वार्षिक जीजेईपीसी सर्व ठिकाणे https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
7 रत्ने आणि आभूषणे ज्वेलर्स फॉर होप ०९-ऑगस्ट-२४ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
8 रत्ने आणि आभूषणे रत्न आणि दागिने बीएसएम २०२४ ३० सप्टेंबर – ०१ ऑक्टोबर २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
9 रत्ने आणि आभूषणे लॅब ग्रोन डायमंड फॅक्टरीला भेट ०३-०४ ऑक्टोबर २०२४ वार्षिक सुरत https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
10 रत्ने आणि आभूषणे गोल्ड समिट ०१-नोव्हेंबर-२४ दिल्ली https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
11 रत्ने आणि आभूषणे आयआयजेएस सिग्नेचर नेटवर्किंग २०२५ ०४-जानेवारी-२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
12 रत्ने आणि आभूषणे कारागीर पुरस्कार २०२५ ०५-जानेवारी-२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
13 रत्ने आणि आभूषणे आयआयजेएस सिग्नेचर २०२५ ०४-०९ जानेवारी २०२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
14 वस्त्रे आणि पोशाख आरबीएसएम– गुडगावमध्ये जपानी खरेदीदारांना आमंत्रित करणे जून-२४ गुरगाव https://www.aepcindia.aepcservices.in/invitation-participate-reverse-buyer-seller-meet-rbsm-apparel-house-sector-44-gurugram-10-11
15 प्लास्टिक प्लेक्सकनेक्ट २०२४ ७-९ जून २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.plexconcil.org/plexconnect/
16 क्रीडा वस्तू किड्स इंडिया २०२४ १२-१४ सप्टेंबर २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.kidsindia.co.in/
17 औषधे iPHEX २०२४ iPHEX २०२४ वार्षिक नवी दिल्ली https://www.kidsindia.co.in/
18 सर्व निर्यात वित्त वर वेबिनार १२-एप्रिल-२४ ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0
19 सर्व तुमच्या व्यवसायाच्या अंकांचा विस्तार करण्याबाबत वेबिनार १५-एप्रिल-२४ ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0
20 सर्व फॉरेक्स जोखीम व्यवस्थापित करण्याबाबत वेबिनार १८-१९ एप्रिल २०२४ ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0


राज्यातील आगामी कार्यक्रम

अ.क्र. क्षेत्र कार्यक्रमाचे नाव तारीख प्रकार शहर अधिक तपशील
1 रत्ने आणि आभूषणे मुंबई कारखान्यांना भेट १९-२० एप्रिल २०२४ मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
2 रत्ने आणि आभूषणे जीजेईपीसी स्थापना दिवस २७-एप्रिल-२४ वार्षिक जीजेईपीसी सर्व ठिकाणे https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
3 रत्ने आणि आभूषणे ज्वेलर्स फॉर होप ०९-ऑगस्ट-२४ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
4 रत्ने आणि आभूषणे रत्ने आणि आभूषणे BSM २०२४ ३० सप्टेंबर – ०१ ऑक्टोबर २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
5 रत्ने आणि आभूषणे आयआयजेएस सिग्नेचर नेटवर्किंग २०२५ ०४-जानेवारी-२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
6 रत्ने आणि आभूषणे आर्टिसन अवॉर्ड २०२५ ०५-जानेवारी-२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
7 रत्ने आणि आभूषणे आयआयजेएस सिग्नेचर २०२५ ०४-०९ जानेवारी २०२५ वार्षिक मुंबई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
8 प्लास्टिक प्लेक्सकनेक्ट २०२४ ७-९ जून २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.plexconcil.org/plexconnect/
9 क्रीडा साहित्य किड्स इंडिया २०२४ १२-१४ सप्टेंबर २०२४ वार्षिक मुंबई https://www.kidsindia.co.in/
10 सर्व निर्यात वित्तपुरवठ्यासंबंधी वेबिनार निर्यात वित्तपुरवठ्यासंबंधी वेबिनार ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0
11 सर्व डिजीटल मंटावर तुमच्या उद्योगाचा विस्तार करण्याबाबत वेबिनार १५-एप्रिल-२४ ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0
12 सर्व फोरेक्स जोखिम व्यवस्थापनाबाबत वेबिनार १८-१९ एप्रिल २०२४ ऑनलाईन https://fieo.org/view_detail.php?id=0,22&dcd=8618&evetype=0


२०२४-२५ या आर्थिक वर्षातील आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रम

अ.क्र. क्षेत्र कार्यक्रमाचे नाव तारीख शहर देश अधिक तपशील
1 रत्ने आणि आभूषणे जेसीके लास वेगास २०२४ ३१ मे – ०३ जून २०२४ लास वेगास अमेरिका https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
2 रत्ने आणि आभूषणे आयजेव्ही (इंटरनॅशनल ज्वेलरी + वॉच व्हिएतनाम) २०२४ ०६-०८ जून २०२४ हो ची मिन्ह सिटी व्हिएतनाम https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
3 रत्ने आणि आभूषणे ज्वेलरी अँड जेम एशिया हाँगकाँग २०२४ २०-२३ जून २०२४ वान चाय हाँगकाँग https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
4 रत्ने आणि आभूषणे व्हिसेन्झा ओरो फॉल २०२४ ०६-१० सप्टेंबर २०२४ विसेन्झा इटली https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
5 रत्ने आणि आभूषणे ज्वेलरी अँड जेम वर्ल्ड हाँगकाँग २०२४ १६-२२ सप्टेंबर २०२४ वांचई (Awe) इटली https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
6 रत्ने आणि आभूषणे आयजीजेएस दुबई २०२४ ०८-१० ऑक्टोबर २०२४ दुबई युएई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
7 रत्ने आणि आभूषणे सिल्व्हर ज्वेलरी बीएसएम १६-१७ ऑक्टोबर २०२४ स्पेन स्पेन https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
8 रत्ने आणि आभूषणे वॉच अँड ज्वेलरी मिडल ईस्ट शो २०२४ २४-२५ ऑक्टोबर २०२४ शारजाह युएई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
9 रत्ने आणि आभूषणे आयजेव्ही (इंटरनॅशनल ज्वेलरी + वॉच व्हिएतनाम) २०२४ ०१-२४ नोव्हेंबर हो ची मिन्ह सिटी व्हिएतनाम https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
10 रत्ने आणि आभूषणे जेजीटी दुबई २०२४ १२-१४ नोव्हेंबर २०२४ दुबई युएई https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
11 रत्ने आणि आभूषणे ज्वेलरी अरेबिया २०२४ २६-३० नोव्हेंबर २०२४ मनामा बहारिन https://www.gjepc.org/internal-calender-of-events.php
12 वस्त्रे आणि पोशाख आंतरराष्ट्रीय पोशाख आणि वस्त्र मेळा (आयएटीएफ), दुबई २०-२२ मे, २०२४ दुबई युएई http://www.internationalapparelandtextilefair.com/
13 वस्त्रे आणि पोशाख टेक्सवर्ल्ड-अपेरल सोर्सिंग-पॅरिस ०१ – ०३ जुलै, २०२४ पॅरिस फ्रान्स https://texworld-paris.fr.messefrankfurt.com/paris/en.html
14 वस्त्रे आणि पोशाख बीएसएम यूके (लंडन) जुलै, २०२४ लंडन यूके https://www.aepcindia.com/aepc-events
15 वस्त्रे आणि पोशाख इंडिया टेक्स ट्रेंड फेअर (आयटीटीएफ), टोकियो २३ – २५ जुलै, २०२४ टोकियो जपान https://india-trend-fair.tokyo/
16 वस्त्रे आणि पोशाख मॅजिक, लास वेगास येथे सोर्सिंग ऑगस्ट-२४ लास वेगास यूएसए https://www.sourcingatmagic.com/en/index.html
17 वस्त्रे आणि पोशाख सीपीएम, मॉस्को सप्टेंबर, २०२४ मॉस्को रशिया
Trade Show
18 वस्त्रे आणि पोशाख इंडिया अपेरल अँड अॅक्सेसरीज फेअर (बीएसएम) सप्टेंबर, २०२४ स्पेन https://indiaapparelfair.com
19 वस्त्रे आणि पोशाख बीएसएम डेन्मार्क (कोपनहेगन) ऑक्टोबर, २०२४ कोपनहेगन डेन्मार्क https://www.aepcindia.com/aepc-events
20 वस्त्रे आणि पोशाख बीएसएम स्वीडन ऑक्टोबर, २०२४ स्वीडन https://www.aepcindia.com/aepc-events
21 वस्त्रे आणि पोशाख बीएसएम नॉर्वे ऑक्टोबर, २०२४ नॉर्वे https://www.aepcindia.com/aepc-events
22 वस्त्रे आणि पोशाख ग्लोबल सोर्सिंग एक्स्पो, ऑस्ट्रेलिया नोव्हेंबर, २०२४ ऑस्ट्रेलिया https://globalsourcingexpo.com.au/
23 वस्त्रे आणि पोशाख आंतरराष्ट्रीय अपेरल अँड टेक्सटाइल फेअर (आयएटीएफ), दुबई नोव्हेंबर, २०२४ दुबई युएई http://www.internationalapparelandtextilefair.com/
24 वस्त्रे आणि पोशाख साओ पाउलो प्रेट-ए-पोर्टर, साओ पाउलो जानेवारी, २०२५ साओ पाउलो ब्राझील https://fashionunited.com/events/Sao-Paulo-pret-a-porter
25 वस्त्रे आणि पोशाख मॅजिक, लास वेगास येथे सोर्सिंग लास वेगास यूएसए https://www.sourcingatmagic.com/en/index.html
26 सेवा GETEX २०२४ मध्ये इंडिया पॅव्हेलियन २४-२६ ​​एप्रिल २०२४ दुबई यूएई https://Sepcevents.in
27 सेवा एआय एक्सपो २०२४ मध्ये सहभाग १-३ मे २०२४, COEX, सेऊल, दक्षिण कोरिया ०१-०३ मे २०२४ सेऊल दक्षिण कोरिया
AI EXPO KOREA 2024
28 हस्तकला इंडेक्स दुबई मेळा ०४-०६ जून २०२४ दुबई यूएई
Home-2025-Exprom
29 औषधे कोटिंग एक्सपो व्हिएतनाम २०२४ सोबत CHEMEXCIL ची खरेदीदार विक्रेत्याची बैठक १७-१९ जून २०२४ यंगून आणि क्वालालंपूर मलेशिया https://chemexcil.in/circulars/chemexcil%E2%80%99s-%E2%80%9Cbuyer-seller-meet%E2%80%9D-in-myanmar—malaysia—under-mai-scheme-of-department-of-commerce—industry—-in-june-2024—coinsiding-with-coating-expo-vietnam-2024—-in-conjunction-with-color-and-spechem-vietnam–and-agri-vietnam-2024–exhibition/6142/7b6f40740780e708baee4251f324cc85.html
30 कागद आणि कागद उत्पादने अबू धाबी आंतरराष्ट्रीय पुस्तक मेळा २०२४ २९ एप्रिल – ०५ मे २०२४ अबुधाबी यूएई https://www.adnec.ae/en/eventlisting/2024-abu-dhabi-international-book-fair
31 औषधे कोरिया फार्म आणि बायो २०२४ २४-२६ ​​एप्रिल २०२४ गोयांग दक्षिण कोरिया https://www.showsbee.com/fairs/KOREA-PHARM.html
अमरावती विभाग छत्रपती संभाजीनगर विभाग कोंकण विभाग मुंबई विभाग नागपूर विभाग नाशिक विभाग पुणे विभाग
अमरावती विभाग छत्रपती संभाजीनगर विभाग कोंकण विभाग मुंबई विभाग नागपूर विभाग नाशिक विभाग पुणे विभाग